Bulaşıcı özellikte olan çiçek hastalığı kuşlarda irinli kabarcıklar dökerek özellikle gaga ve baş bölgesinde siğil görünümüne benzer yapılar duymasını sağlayan ağrılı ve ateşli bir hastalıktır.
Kuşlarda çiçek hastalığı, Poxviridae familyasından olan DNA’lı zarflı bir virüs sonucunda oluşurken ciddi sonuçlara yol açmakta ve hatta ölümle sonuçlanabilmektedir. Bu viral hastalık, kuş frengisi olarak da adlandırılmaktadır. Virüse enfekte olan kuşlar, 5 – 15 gün arasında hastalığı diğer kuşlara kolayca bulaştırabilmektedir. Bu süreçte hastalığın fark edilmesi ve önlemlerin alınması gerekmektedir. Aksi takdirde hastalığa yakalanan kuşun hayatını kaybetme riski çok yüksektir.
İçindekiler
Kuşlarda Çiçek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kuşlarda çiçek hastalığı belirtileri, diğer bazı hastalıklar ile karıştırılabilmektedir. Bu nedenle belirtilerden şüphe duyulduğunda veterinere başvurulmalıdır. Veteriner, belirtileri kontrol ederek teşhisi koyacaktır.
Kuşlarda çiçek hastalığı belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Kuşlarda çiçek hastalığını diğer hastalıklardan ayıran en önemli belirti deride kızarıklık ve şişliktir. Virüse enfekte olan kuşların karın ve yüz bölgelerinde kızarık şişlikler oluşmaktadır. Bu şişlikler birden fazla olabilirken boyutları genellikle küçüktür. Şişliklerin kesinlikle patlatılmaması, oynanması veya kopartılmaması gerekmektedir. Şişliklerin kopartılması kuşun ölümüne sebep olmamaktadır. Ancak ağrılıdır ve kuşun cildinde iz bırakabilmektedir.
- Kuşlarda çiçek hastalığı kızarık şişlik olmadan da görülebilmektedir.
- Hastalığa yakalanan kuşlarda sürekli ağızlarını açma ve halsizlik görülmektedir. Hastalığın ardından kuşlar, gün boyunca geçmişe kıyasla daha fazla hareketsiz kalmaktadır.
Kuşlarda Çiçek Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Kuşlarda çiçek hastalığı, Poxviridae familyasından olan DNA’lı zarflı bir virüsün bulaşması sonucunda görülmektedir. Bu temel nedenin yanı sıra bağışıklık sisteminin zayıf olması ve A vitamini eksikliği de hastalığa zemin hazırlamaktadır. Çiçek hastalığının oluşmasına yol açan bir diğer durum ise ortam koşullarıdır. Virüs sıcak ortamlarda daha yüksek bulaşma oranına sahiptir. Bu nedenle yaz aylarında ve sıcak bölgelerde çok daha fazla görülmektedir.
Kuşlarda Çiçek Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Kuşlarda çiçek hastalığı, daha çok kızarık şişlikler ile kendini göstermektedir. Veteriner kesin tanı için ağız içerisindeki kabuklanmalardan ve lezyonlu derilerden örnekler almaktadır. Alınan örnekler elektron mikroskop altında incelenmektedir.
Kuştan alınan deri lezyonları PCR tekniği ile incelenerek tanı konulabilmektedir. Veteriner bu süreçte ek test ve tahliller yapabilmektedir.
Kuşlarda Çiçek Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kuşlarda çiçek hastalığı, erken dönemde teşhis edilmez ise ölümle sonuçlanabilmektedir. Kuş sahiplerinin minik dostlarını koruyabilmeleri için öncelikle önlem almaları gerekmektedir. Bu nedenle kuşlar veteriner kontrolü altında A vitamini takviyesi almalıdır. A vitamini takviyeleri çiçek hastalığını önlemek için güçlü bir silah olurken aynı zamanda bağışıklık sistemini de güçlendirmektedir.
Poxviridae virüsü için geliştirilmiş antiviral bir ilaç henüz bulunmamaktadır. Sekonder enfeksiyonlar görülür ise antibiyotik; mantar enfeksiyonları görülür ise antifungal ilaçlar kullanılmaktadır. İlaçların kullanılması durumunda hastalık çoğu zaman kontrol altına alınmakta ve ortalama 3 – 4 haftalık süreçte hastalıkta yavaşlama görülmektedir.
Kuşlarda çiçek hastalığının en etkili tedbir ve tedavisi aşı yoluyla yapılmaktadır. Kuşlar mümkünse hastalık öncesinde aşılanmalı ve hastalığa karşı dirençli hale getirilmelilerdir. Kuşlara yapılan Kanereien aşısı, genellikle yurt dışında temin edilmekle birlikte veterinerler tarafından uygulanmaktadır. Aşı olan kuş, çiçek hastalığına karşı ömür boyu bağışıklık kazanmaktadır. Aşının ardından kuş 1 hafta boyunca gözetim altında tutulmalıdır. Bu süreçte kuşun aşıya verdiği tepkiler izlenmeli ve ters bir durumda müdahale edilmelidir. Yaşanabilecek olası semptomlarda vakit kaybetmeden veterinere başvurulmalıdır.
Yapılan bir araştırmaya göre çiçek hastalığı geçiren kuşlar, virüse karşı ömür boyu bağışıklık kazanmaktadır. Bu nedenle hastalığa karşı önlem alınması önemlidir. Kuş hastalığa yakalansa dahi kısa süre teşhis edilmesi gerekmektedir. Bu sayede tedavi sürecinden alınacak başarı oranı yükselmektedir.
Kuşlarda çiçek hastalığı insana bulaşmamaktadır. Bugüne kadar böyle bir vaka kayda geçmemiştir.
Kuşlarda çiçek hastalığına iyi gelecek şeyler aşağıdaki gibidir:
- Her kuşun çiçek hastalığına yakalanma ihtimali bulunmaktadır. Evinizde muhabbet kuşu gibi dostlarınız bulunuyor ise önlem amacıyla aşı yaptırmanız önerilmektedir. Bu sayede kuşlar çiçek hastalığına karşı ömür boyu bağışıklık kazanmaktadır.
- Kuşunuzun bulunduğu ortam serin olmalıdır. Çünkü virüs sıcak ortamlarda daha fazla yayılmaktadır.
- Kuşunuzun bağışıklık sisteminin güçlü kalabilmesi için belirli aralıklarla yemine A takviyesi eklemelisiniz. Takviye ve kullanılacak ilaçlar için veterinere başvurulmalıdır. Veteriner kuşunuzun ihtiyacı doğrultusunda beslenmesine eklemeler yapacaktır.
İlgili Sayfa : www.vetclassveteriner.com/kus-veterineri/